De New Milky Way (NMW) survey heeft op 29,832 juli 2024 een nova ontdekt in het sterrenbeeld Vosje. Voor de ontdekking werd gebruik gemaakt van een 135mm f/2,0 telelens op een ST-8300M CCD-camera. Bij de ontdekking had de nova een helderheid van magnitude 11,2 (ongefilterd). V615 Vul was op 29,513 juli nog niet te zien op opnamen van T. Kojima (grensmagnitude 14,0), hetgeen wijst op een snelle helderheidstoename.

De nova bereikte rond 31,0 juli zijn maximale helderheid van magnitude 9,6V.

De nova staat op de volgende positie:

 

R.K.: 19h 43m 07,50s (2000,0)

Decl: +21° 00’ 21,4” (2000,0)

 

Daarmee staat de nova gunstig aan de hemel voor Nederlandse waarnemers.

De Japanner Kenta Taguschi heeft op 30,47 juli een spectrum opgenomen met de fiber-fed integral field spectrograph op de 3,8m Seimei telescoop op Okayama Sterrenwacht van de Universiteit van Kyoto. Uit het spectrum volgt dat op dat moment materiaal werd uitgestoten met een snelheid van 1900 km/s. Verder volgt uit het spectrum dat de nova door intergalactisch stof sterk is verrood. De Italianen Paolo Valisa en Ulisse Munari hebben op 30,869 juli een spectrum opgenomen met de 0,84-m Varese telescoop. Hun spectrum bevestigd de bevindingen van Kenta Tagischi.

De Swift satelliet heeft op 30,87 juli V615 Vul geobserveerd. Er werd geen röntgen­bron op de positie van de nova gedetecteerd. V615 Vul is wel vastgelegd op Swift/UVOT opnamen, als een object van magnitude 15,07±0,02 (UVW2-band).

 

Bronnen:

Alert Notice 867, Nova in Vulpecula: V615 Vul ( = N Vul 2024 = PNV J19430751 +2100204), 2 augustus 2024

ATel #16743, Spectroscopic Classification of PNV J19430751+2100204 as a Nova Outburst, Kenta Taguchi, 30 juli 2024

ATel #16746, High resolution spectros­copic observations of PNV J19430751 +2100204 (Nova Vul 2024), Paolo Valisa en Ulisse Munari, 31 juli 2024

ATel #16751, Swift observation of Nova Vulpeculae 2024 (V615 Vul) at optical peak, Kirill Sokolovsky et al., 6 augustus 2024

De Japanner Koichi Itagaki heeft op 4 januari 2024 een supernova ontdekt in balkspiraalstelsel NGC 4216. Dit balkspiraalstelsel staat op 55 miljoen lichtjaar afstand van de aarde in sterrenbeeld Maagd, en is één van de grootste en helderste leden van de Virgo cluster. Uit het opgenomen spectrum volgt dat SN 2024gy een type Ia supernova is. Daaruit volgt ook dat de supernova op het moment van ontdekking een jonge supernova was, ongeveer 13 dagen voor maximale helderheid. Bij de ontdekking had de supernova een helderheid van magnitude 16,3 (ongefilterd). Inmiddels is het object van de dertiende grootte en dus binnen het bereik van visuele waarnemers met grote telescopen.

De supernova staat op de volgende positie:
R.K.: 12h 15m 51,29s (2000,0)
Decl: +13° 06' 56,1" (2000,0)

Dat is 45,7" ten westen en 121,7" ten zuiden van de kern van dit sterrenstelsel. SN 2024gy is de eerste supernova die ontdekt is in dit sterrenstelsel.

Probeer SN 204gy eens waar te nemen. Hieronder staat een opzoekkaart. Het is wel een object voor matineuze waarnemers. Begin februari culmineert het sterrenstelsel rond 4 uur 's morgens, maar dat wordt de komende weken steeds vroeger.

De Japanner Koichi Itagaki heeft op 19,7273 mei 2023 een supernova ontdekt van magnitude 14,9 (ongefilterd) in het sterrenstelsel M101. Dit spiraalstelsel, waar we van boven op kijken, staat op een afstand van 21 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Grote Beer. Daarmee is de supernova vanuit Nederland goed waarneembaar. SN 2023ixf is de vijfde supernova die in dit sterrenbeeld is waargenomen. Eerder verschenen SN 1909A (maximale helderheid +12,1), SN 1951H (maximale helderheid +17,5), SN 1970G (maximale helderheid +11,5) en SN 2011fe (maximale helderheid +9,9). SN 2023ixf staat op de volgende positie:
R.K.: 14h 03m 38,58s (2000,0)
Decl: +54° 18' 42,1" (2000,0)

SN2023ixf-20230520-0558.png

(Bron: Wikipedia)

D. Perley et al. heeft op 19,9332 mei 2023 met de SPRAT (SPectrograph for the Rapid Acquisition of Transients) instrument op de Liverpool Telescope een spectrum van SN 2023ixf opgenomen. Daaruit volgt dat het een type II supernova is: een implosie gevolgd door een explosie van een zware ster. Met de Spitzer ruimtetescoop is een mogelijke voorloper van SN 2023ixf gevonden. Het betreft een niet-variabele infraroodbron van magnitude 17,6 (3,6 µm) en 17,2 (4,5 µm), die tussen 2004 en 2019 met de Spitzer is gedetecteerd. De absolute infraroodmagnitude bedraagt -11,4 (3,6 µm) en -11,8 (4,5 µm), hetgeen helderder is dan verwacht mag worden voor een rode superreus voorloper (-9,3 bij 3,6 µm en -9,6 bij 4,5 µm). Dit wordt verklaard door de aanname dat de rode superreus een aantal jaren voor de uitbarsting een stofwolk heeft uitgestoten die de ster omhult. Die stofwolk zorgt voor de extra infraroodstraling. Dit is eerder gezien bij SN 2017eaw.

Op 18,4286 mei 2023 was de supernova volgens het ATLAS team nog niet te zien (grensmagnitude 20,5). De eerste positieve waarneming (pre-discovery) werd op 19,0229 mei 2023 verricht door B. Ostermeyer. Toen had de supernova een helderheid van magnitude 17,3. Na de ontdekking verhelderde de supernova snel en is nu binnen het bereik van kleine instrumenten. De Nederlandse waarnemer Guus Gilein schatte de supernova op 21,884 mei 2023 op magnitude 11,8. SN 2023ixf mag elke heldere nacht worden waargenomen.


(Bron: AAVSO)

 

Bronnen:

Alert Notice 826, Supernova in M101 - SN 2023ixf in NGC 5457, 22 mei 2023
ATel #16042, Spitzer constraints on pre-explosion variability of the SN 2023ixf progenitor, T. Szalai en S. Van Dyk, 20 mei 2023
ATel #16046, Optical observations of SN 2023ixf at Teide (corrected formatting), J. Villafane et al., 22 mei 2023
ATel #16047, Multi-Band Photometric Follow-up of SN 2023ixf, M. R. Kendurkar en D. D. Balam, 22 mei 2023

De Australiër Andrew Pearce (15,4590 juli 2023, magnitude 10,3) en de Japanner Yuji Nakamura (15,522 juli 2023, magnitude 9,6) hebben onafhankelijk van elkaar een nova ontdekt in het sterrenbeeld Boogschutter. Andrew Pearce gebruikte een Canon 800D digitale spiegelreflexcamera voorzien van een  85-mm f/1,2 lens, Yuji Nakamura gebruikte een 135-mm f/4,0 lens op een CMOS camera. V6598 Sgr staat op de volgende positie:

 

R.K.: 17h 52m 49,31s (2000,0)

Decl: -20° 24’ 15,4” (2000,0)


Daarmee is de nova vanuit Nederland waarneembaar. De nova piekte kort na de ontdekking bij magnitude 10,2V, maar is inmiddels een object van de twaalfde grootte. U. Munari et al. rapporteren dat de helderheidsafname op dag 3 na het maximum stopte. Deze stop is tijdelijk, en de helderheidsafname zal vervolgen op het moment dat de kernfusie op de witte dwerg stopt.

Er is inmiddels ook een voorloper van de nova gevonden. Dat is de ster Gaia DR3 4118800145787192064 oftewel IGR J17528-2022, een object die J. Hare et al. (ApJ, 914, 85 (2021)) eerder als een kandidaat magnetische cataclysmische veranderlijke aanmerkte. De voorloper had een helderheid van magnitude 18,88±0,01G.

Op 15,95 en 16,04 juli 2023 zijn met 2SPOT Alpy600 en eShel spectrografen spectra van de V6598 Sgr opgenomen. Uit de spectra volgt dat het object een klassieke nova is in het vroege, opake stadium van expansie. Ook het team van U. Munari heeft spectra van de nova opgenomen. Zij classificeren V6598 Sgr als een snelle He/N nova.

 

Bronnen:

Alert Notice 829, Nova in Sagittarius - V6598 Sgr = N Sgr 2023 No. 3 (= TCP J17525020-2024150), 17 juli 2023

ATel #16135, Spectroscopic observations of the classical nova  TCP J17525020-2024150, Olivier Garde et al., 16 juli 2023

ATel #16141, Early evolution of the He/N super-fast Nova Sgr 2003 N.3 (V6598 Sgr), resembling that of U Sco and Nova Oph 2009 (V2672 Oph), U. Munari et al., 19 juli 2023

ATel #16142, Correction to the title of ATel #16141, U. Munari, 19 juli 2023

ATel #16143, OPD-LNA photometry and spectroscopy classification of TCP J17525020-2024150 Nova Event, Leandro de Almeida et al., 20 juli 2023

Op 18 februari 2023 hebben Y. Sakurai, H. Nishimura en A. Pearce onafhankelijk van elkaar een nova ontdekt in het sterrenbeeld Boogschutter. Voor hun ontdekking gebruikten ze DSLR camera’s. Bij de ontdekking had de nova een helderheid van magnitude 11 (ongefilterd). De nova staat op de volgende positie:

 

R.K.: 17h 56m 26,90s (2000,0)

Decl: -17° 14’ 53,5” (2000,0)

 

K. Taguchi heeft op 20,8719 februari 2023 een spectrum van de nova opgenomen met de fiber-fed integral field spectrograaf op de 3,8m Seimei telescoop. Dit spectrum wijst erop dat het object een klassieke He/N nova is.

De positie van de nova komt overeen met Gaia DR3 4144602552564272000 (18,1G). Deze voorloper toonde al onregelmatige variatie volgens ATLAS en ZTF fotometrie.

De Swift satelliet heeft de nova op 20,58 februari 2023 in Röntgenstraling kunnen detecteren. Dat is opmerkelijk. Meestal kunnen novae niet binnen twee dagen na de uitbarsting worden gedetecteerd. Dit wijst er op dat de nova mogelijk een snelle nova (NA) is. Daar wijst het spectrum van K. Taguchi ook op.

 

Bronnen:

ATel #15910, Swift/XRT detection of the nova candidate TCP J17562787-1714548,  K. Sokolovsky et al., 21 februari 2023

ATEL #15911, Spectroscopic Classification of TCP J17562787-1714548 as a He/N-type Classical Nova, K. Taguchi, 21 februari 2023

Subcategorieën