V392 Persei, van dwergnova naar nova
De Japanner Yuji Nakamura ontdekte op 29,474 april 2018 een nova van magnitude 6,2 (ongefilterd) in sterrenbeeld Perseus. Hij ontdekte deze nova met een digitale spiegelreflexcamera voorzien van een 135mm f/4,0 lens.
De nova staat op de volgende positie:
R.K. 04h 43m 21,38s (2000,0)
Decl: 47o 21' 25,9" (2000,0)
Al vrij snel werd het duidelijk dat de nova op dezelfde positie staat als een al bekende dwergnova: V392 Per, een veranderlijke die normaal gesproken tussen magnitude 14,1 en 16,9 fluctueert. Blijkbaar heeft de dwergnova een nova-uitbarsting ondergaan.
Hoewel we dit voor het eerst zien, hoeft dat geen verbazing te wekken. Zowel dwergnovae als novae zijn dubbelstersystemen die bestaan uit een dwergster en een witte dwerg. De witte dwerg stroopt materie van de dwergster. Deze materie stroomt via een accretieschijf uiteindelijk naar de witte dwerg. Dwergnova uitbarstingen ontstaan door instabiliteiten in de accretieschijf, nova uitbarstingen door een thermonucleaire explosie van het materiaal dat van de dwergster op de witte dwerg is verzameld.
De Japanners Hiroyuki Naito en Tatsuharu Ono hebben op 29,58 april 2018 met de 1,6m Pirka telescope van de Nayoro Observatory een lage resolutie spectrum van V392 Per opgenomen. In hun spectrum zijn ongeïdentificeerde spectraallijnen bovenop een heel rood continuüm te zien, hetgeen kan wijzen op een sterke verroding. Dat betekent dat er veel interstellaire stofwolken tussen V392 Per en de aarde aanwezig zijn.
Het team van R.M. Wagner heeft op 30,116 april 2018 met de 2,4 m Hiltner telescoop een spectrum opgenomen. Dit spectrum wijst op een klassieke nova voor het maximum.
De Fermi-LAT ruimtetelescoop heeft op 30 april 2018 V392 Per als een sterke gammabron vastgelegd.
De nova nam aanvankelijk snel in helderheid af. Omstreeks 3 mei stabiliseerde de ster rond magnitude 9. Na 9 mei begon de helderheid weer af te nemen. De laatste waarneming is op 31 mei verricht. De nova was toen van de twaalfde grootte.
Bronnen:
Alert Notice 633, Nova outburst of V392 Per = TCP J04432130+4721280, 30 april 2018
ATEL #11588, Optical Spectroscopy of TCP J04432130+4721280 (V392 Per) Confirms a Nova Eruption, R. M. Wagner et al., 30 april 2018
ATEL #11590, Bright gamma-ray emission from TCP J04432130+4721280 (V392 Per) detected by Fermi-LAT, Kwan-Lok Li et al., 1 mei 2018
Twee heldere supernovae SN 2018gj SN 2018gv
De tweede supernova staat ongunstiger aan de hemel. Het betreft SN 2018gv in NGC 2525, een balkspiraal in de Achtersteven (Puppis). Deze is 15,681 januari 2018 ontdekt door de Japanner K. Itagaki. Op 16 januari 2018 is met de 10-m Keck I telescoop, voorzien van det LRIS spectrograaf, een spectrum van deze supernova opgenomen. Daaruit volgt dat SN 2018gv een jonge type Ia supernova is, ongeveer 10 à 15 dagen voor maximale helderheid. Er wordt verwacht dat deze supernova gaat pieken rond de twaalfde à dertiende grootte. Daarmee is de supernova, ondanks de zuidelijke declinatie, toch wel met middelgrote telescopen waarneembaar. Probeer het eens rond middernacht, als de supernova culmineert in het zuiden.
Bijgaande kaartjes met vergelijkingssterren zijn gemaakt door Reinder Bouma. Veel succes met waarnemen.
